Pobranie krwi

• pobranie krwi powinno odbywać się rano i na czczo (tj. od wczesnej kolacji do momentu badania należy powstrzymać się od jedzenia, przyjmowania płynów innych poza wodą i palenia papierosów),

• pacjent przed pobraniem krwi powinien odpocząć przynajmniej 15 minut,

• pacjenci stosujący leki powinni dowiedzieć się od lekarza o ich wpływie na interferencję biologiczną i wynik badań. Jeśli to jest możliwe należy zażyć leki po pobraniu krwi,

• badanie krwi nie powinno być poprzedzone większym wysiłkiem oraz stresem ( np. jazdą na rowerze, pracą na nocnej zmianie),

• przed badaniem glukozy należy stosować normalną dietę węglowodanową o zawartości 250-300g węglowodanów na dobę.

Badanie moczu

• przed pobraniem próbki u pacjenta nie zaleca się skrajnego ograniczenia ani  zwiększenia wysiłków fizycznych lub długotrwałych marszów,

• u kobiet nie pobiera się moczu w czasie trwania miesiączki,

• zaleca się powstrzymanie przynajmniej jeden dzień od stosunków płciowych,

• pozyskiwanie moczu powinno być sterylne, oddanie moczu musi być poprzedzone   dokładnym umyciem narządów płciowych sąsiadujących z ujściem cewki moczowej, 

• mocz powinien być oddany do specjalnego pojemnika zakupionego w aptece,

• mocz pobiera się rano (25 – 50 ml) z tzw. środkowego strumienia (z wyjątkiem    niektórych badań bakteriologicznych na przykład. wykrywanie chlamydii trachomatis),  co oznacza środkową porcję oddanego moczu; pierwsza porcja nie jest pobrana, ponieważ jest zawsze zanieczyszczona florą bakteryjną, normalnie bytującą w cewce   moczowej u obu płci; ostatnia porcja moczu jest również odrzucana,

• dobowa zbiórka moczu (DZM) oznacza wszystkie porcje moczu oddane w ciągu 24 godzin,  najlepiej jeśli zostanie rozpoczęta po oddaniu porannej porcji moczu do ubikacji i zbiórce  każdej następnej porcji, włącznie z poranną porcją z dnia następnego; do laboratorium  należy przynieść całą zebraną ilość moczu (1 -1,5 l),

• mocz u małych dzieci pobiera się za pomocą specjalnych woreczków dostępnych  w aptekach.

Profil lipidowy (cholesterol całkowity, HDL, LDL, trójglicerydy)

• pacjent przed badaniem powinien ograniczyć spożycie produktów zawierających  witaminę C (leki, witaminy, soki, owoce),

• 12 – 24 godzin przed pobraniem krwi pacjent nie powinien spożywać ciężkostrawnych,  tłustych posiłków oraz alkoholu.

Doustny test tolerancji glukozy

• w ciągu trzech dni poprzedzających zgłoszenie pacjenta do laboratorium stosować  należy normalną dietę węglowodanową 250 – 300 g węglowodanów na dobę,

• badanie można wykonać u osób, których poziom glukozy na czczo nie przekracza  150 mg%,

• w dniu badania nie należy przyjmować leków z grupy: kortykosterydów, preparatów 
  antykoncepcyjnych, przeciwnadciśnieniowych, przeczyszczających, moczopędnych,  barbituranów, środków uspakajających, salicylanów i witaminy C,

• glukozę pacjent musi wykupić w aptece bez recepty i przynieść ze sobą nie  rozpuszczoną w dniu badania,

• podaną rozpuszczoną glukozę (50 lub 75 g w 250 – 300 ml wody) pacjent musi wypić  w ciągu maksimum 5 minut, można do roztworu dodać np. sok z cytryny,

• podczas trwania testu (60 lub 240 minut) pacjent nie może przyjmować posiłków, pić,  palić papierosów ani wykonywać wysiłku fizycznego, powinien znajdować się na terenie  przychodni; zabronione jest w tym czasie prowadzenie pojazdów mechanicznych,

• nie należy wykonywać doustnego testu tolerancji glukozy równocześnie z innymi próbami czynnościowymi i badaniami diagnostycznymi (USG, EKG, gastroskopia, spirometria i inne),

• w przypadku wykonywania testu u kobiet ciężarnych dopuszcza się odstępstwa  w zaleceniach dla pacjentki na wyraźne pisemne zlecenie lekarza.

Badania układu krzepnięcia i fibrynolizy

• w przypadku leczenia antykoagulantami pacjent nie powinien zażywać leku co najmniej  1 godzinę przed pobraniem krwi do badań, pacjent powinien być na czczo (należy powstrzymać się od jedzenia, picia i palenia papierosów),

• badania nie powinno się wykonywać u kobiet w okresie miesiączki.

Badanie kału

– w kierunku nosicielstwa Shigella i Salmonella do pracowniczych książeczek sanitarno-epidemiologicznych.

Próbkę kału należy pobrać do jednorazowego pojemnika plastikowego z łopatką, który można zakupić w aptece. Do badania wystarczy ilość kału wielkości wiśni. Pojemnik musi być szczelnie zamknięty, czysty z zewnątrz i opisany imieniem i nazwiskiem pacjenta oraz datą pobrania materiału. Do badań pracowniczych konieczne jest trzykrotne dostarczenie kału z różnych dni, by zwiększyć prawdopodobieństwo wykrycia chorobotwórczych bakterii.

– w kierunku pasożytów, lamblii i posiewu kału

Próbkę kału należy pobrać do jednorazowego pojemnika plastikowego z łopatką , który można zakupić w  aptece. Do badania wystarczy ilość kału wielkości wiśni. Pojemnik musi być szczelnie zamknięty, czysty z zewnątrz i opisany imieniem i nazwiskiem pacjenta oraz datą pobrania materiału.

– w kierunku wykrycia jaj owsików – wymaz celofanowy

Z laboratorium należy pobrać szkiełko z nalepionym fragmentem taśmy klejącej. W godzinach wieczornych przykleić na chwilę oderwaną od szkiełka taśmę klejącą w okolice odbytu po rozchyleniu pośladków, a następnie nakleić taśmę z powrotem na szkiełko mikroskopowe i dostarczyć rano do laboratorium.

– w kierunku stwierdzenia antygenu Helicobacter pylori w kale

Próbkę kału należy pobrać do jednorazowego pojemnika plastikowego z łopatką, który można zakupić w  aptece. Do badania wystarczy ilość kału wielkości wiśni. Pojemnik musi być szczelnie zamknięty, czysty z zewnątrz i opisany imieniem i nazwiskiem pacjenta oraz datą pobrania materiału. Kał powinien być oddany w dniu badania. Kał może być również oddany w dniu poprzedzającym badanie, ale powinien być wówczas przechowywany w lodówce.